عوارض ناشناخته شبکه‌های اجتماعی بر روان افراد
خراسان/ مروری بر نتایج جدیدترین پژوهش‌ها درباره تاثیرات منفی فضای مجازی بر سلامت‌روان حاکی از افزایش احساس بی‌ارزشی ابتلا به وسواس فکری، افزایش حسادت و... در پی استفاده از شبکه های اجتماعی است
طبق جدیدترین آمارهای معتبر منتشر شده، سه میلیارد نفر یعنی بیش از 40 درصد جمعیت جهان از شبکه‌های اجتماعی آنلاین استفاده می‌کنند و طبق برخی گزارش‌ها، ما به‌طور میانگین هر روز دو ساعت را صرف اشتراک‌گذاری، لایک، توئیت و به روزرسانی در این پلتفرم‌ها می‌کنیم. به این ترتیب، حدود نیم میلیون توئیت و عکس در هر دقیقه بین کاربران ردوبدل می‌شود. با حضور در فضای مجازی که نقش عمده‌ای در زندگی ما ایفا می‌کند، آیا می‌توانیم سلامت روانی و همچنین وقت خود را قربانی کنیم؟ در ادامه به یافته‌های محققان درباره عوارض کمتر شناخته شده استفاده زیاد از شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روحی کاربران می‌پردازیم.
کاهش اعتمادبه‌نفس
این روزها شبکه‌های اجتماعی به خصوص اینستاگرام با فیلترها و زاویه‌های هوشمندانه توجه مردم را به خود جلب کرده است که موجب نگرانی اصلی برخی از گروه‌های تحقیقاتی مرتبط با حوزه روان انسان‌ها شده است. موسسه اسکوپ بر اساس نظرسنجی از 1500 نفر دریافته که در فضای‌مجازی بیش از نیمی از کاربران احساس کمبود می‌کنند و نیمی از جوانان 18 تا 34 ساله احساس می‌کنند که جذاب نیستند. در سال 2018 مطالعات محققان دانشگاه ایالتی پن نشان داد که مشاهده عکس های سلفی دیگران باعث کاهش اعتمادبه‌نفس می‌شود زیرا کاربران خود را با عکس‌هایی از افرادی که خوشبخت‌ترین حالت خود را به رخ می‌کشند، مقایسه می‌کنند.
نابودگر آرامش
در سال 2015 میلادی، محققان مرکز تحقیقات پیو در واشنگتن دی‌سی تلاش کردند دریابند که آیا رسانه‌های اجتماعی بیشتر موجب آرامش می‌شوند یا استرس ایجاد می‌کنند؟ در یک نظرسنجی از 1800 نفر، زنان استرس بیشتری نسبت به مردان داشتند. همچنین مشخص شد که توئیتر سهم قابل توجهی در این زمینه دارد زیرا باعث افزایش آگاهی مردم از استرس دیگران می‌شود. به طور کلی، محققان نتیجه گرفتند که استفاده از شبکه‌های اجتماعی با سطح نسبتا بالایی از استرس مرتبط است.
ناتوان‌شدن برای تمرکز
محققان به این نتیجه رسیدندکه استفاده از شبکه های اجتماعی احساس بی‌قراری، نگرانی، بی‌خوابی و نبود تمرکز را به وجود می‌آورد. مطالعه‌ای که در نشریه «کامپیوترها در رفتار انسان» منتشر شده است، نشان می‌داد افرادی که از پنج یا تعداد بیشتری از پلتفرم های رسانه اجتماعی استفاده می‌کنند، بیش از سه برابر افرادی که از یک تا دو پلتفرم استفاده می‌کنند، علایم اضطراب عمومی بیشتر و توان تمرکز کمتری دارند.
افزایش احساس بی‌ارزشی و ناامیدی
دو مطالعه که بیش از 700 دانش‌آموز در آن شرکت کرده بودند، نشان داد که علایم افسردگی، مانند بی‌حوصلگی و احساس بی‌ارزشی و ناامیدی، با حضور زیاد در شبکه‌های اجتماعی و کیفیت تعاملات‌آنلاین ارتباط دارد. مطالعه مشابهی که در سال 2016 با حضور 1700 نفر انجام شد، نشان داد خطر بروز افسردگی و اضطراب در افرادی که از پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی استفاده کرده‌اند، سه برابر بیشتر است. به گفته آن ها دلایل این موضوع شامل آزار اینترنتی، تصویری تحریف شده از زندگی دیگران و احساس اتلاف وقت در شبکه‌های اجتماعی است.
پایین آمدن کیفیت خواب و ابتلا به وسواس‌فکری
انسان‌ها در گذشته، شب‌ها را در تاریکی می‌گذراندند اما امروزه، تمام روز و شب ما را نور مصنوعی احاطه کرده است. تحقیقات نشان داده است که این موضوع می‌تواند از تولید هورمون ملاتونین در بدن که به داشتن خواب راحت کمک می‌کند، جلوگیری کند و نور آبی که توسط صفحه نمایش گوشی‌های هوشمند و لپ تاپ منتشر می‌شود، بدترین عامل است. به عبارت دیگر، اگر شب سر خود را روی بالش می‌گذارید و اینستاگرام یا توئیتر را چک می‌کنید، به خواب ناآرامی فرو می‌روید. سال گذشته محققان دانشگاه پیتسبورگ از 1700 جوان 18 تا 30 ساله درباره رسانه‌های اجتماعی و عادات خواب، سوال کردند. آن‌ها به ارتباط بین اختلالات خواب و نور آبی پی بردند. افرادی که زمان بیشتری را در فضای‌مجازی سپری می‌کنند، دچار اختلال بی‌خوابی و وسواس فکری می‌شوند و مدام تلفن‌همراه خود را چک می‌کنند.
افزایش حسادت
در مطالعه‌ای با حضور 600 بزرگ سال، تقریباً یک سوم آن‌ها اظهار کردند که استفاده از شبکه‌های اجتماعی سبب احساسات منفی در آن‌ها شده است و علت اصلی آن حسادت است که با مقایسه زندگی خود با دیگران به وجود می‌آید و بزرگ ترین عامل آن تماشای عکس‌های مسافرت دیگران بود. احساس حسادت باعث «مارپیچ حسادت» می‌شود، یعنی افراد به حسادت واکنش نشان می دهند و در وهله اول سعی می‌کنند عکس پروفایل خود را شبیه عکسی کنند که حسادت آن ها را برانگیخته است.
دچار شدن به انزوای اجتماعی
در مطالعه‌ای که سال گذشته در مجله پزشکی پیشگیرانه آمریکا منتشر شد، هفت هزار جوان 19 تا 32 ساله بررسی شدند و نشان داد، کسانی که بیشترین وقت را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند، دو برابر بیشتر تجربه انزوای اجتماعی دارند. این افراد نمی‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند و رابطه های پایداری داشته باشند.
نکته مهم
بر اساس مطالعات، شواهد نشان می‌دهد که شبکه‌های اجتماعی بسته به شرایط زندگی فرد و ویژگی‌های شخصیتی روی افراد تأثیر متفاوتی می‌گذارند. همانند بسیاری از وسوسه‌های دیگر عصر مدرن، استفاده بیش از حد از رسانه‌های اجتماعی توصیه نمی‌شود. همچنین اشتباه خواهد بود اگر بگوییم رسانه‌های اجتماعی کاملاً مخرب هستند زیرا به وضوح مزایای بی‌شماری را برای زندگی ما به همراه دارند.
مترجم : پروانه موفقی منبع: success.com
